NHẬN DIỆN THỦ ĐOẠN GIAN LẬN THƯƠNG MẠI “BIẾN TƯỚNG” TRÊN BIÊN GIỚI XỨ LẠNG

Sau dịch Covid-19, tình trạng gian lận thương mại qua hoạt động kê khai hàng hóa NK tại Lạng Sơn có dấu hiệu “biến tướng” phức tạp, gây không ít khó khăn cho lực lượng Hải quan trong công tác kiểm tra, kiểm soát.

Hoạt động soi chiếu container di động tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị. 	Ảnh: H.Nụ
Hoạt động soi chiếu container di động tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị. Ảnh: H.Nụ

Ghi nhận của phóng viên Tạp chí Hải quan, từ cuối năm 2020, để phòng chống dịch, trên toàn tuyến biên giới, phía Trung Quốc đã áp dụng chính sách “Zero Covid”, thực hiện rào kín biên giới với tường rào cao 3-4m và lập nhiều chốt canh gác có cảm ứng nhiệt, camera, loa phóng thanh. Đồng thời, sự quyết liệt, siết chặt kiểm tra, kiểm soát của lực lượng chức đã khiến nhiều đối tượng buôn lậu, mang vác, vận chuyển trái phép hàng hóa qua các đường mòn, lối mở trên tuyến biên giới Lạng Sơn “bỏ cuộc”.

Theo đánh giá của cơ quan chức năng, hiện nay, tính chất buôn lậu và gian lận thương mại bắt đầu tinh vi hơn, với nhiều thủ đoạn mới nhằm qua mặt các lực lượng, nhất là gian lận thương mại qua đường NK hàng hóa chính ngạch. Các đối tượng lợi dụng pháp nhân và sự thông thoáng từ khâu thành lập, quản lý DN, ký kết hợp đồng thương mại, quy trình hải quan điện tử, hàng hóa được phân luồng Xanh, luồng Vàng (miễn kiểm tra thực tế) để khai sai về tên hàng, số lượng, chủng loại, mã số hàng hóa, xuất xứ… gian lận thương mại, kinh doanh hàng giả, hàng hóa, dịch vụ vi phạm quyền sở hữu trí tuệ (SHTT), hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh hoặc chiếm đoạt tiền hoàn thuế với quy mô lớn.

Qua công tác trực ban, giám sát trực tuyến, thời gian qua, Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị (Hải quan Hữu Nghị) đã thực hiện giám sát, kiểm tra và phát hiện nhiều vụ gian lận trong quá trình khai báo hàng hóa được NK chính ngạch từ Trung Quốc vào Việt Nam. Điều đáng nói, dù trên tờ khai hải quan do DN khai báo thông tin, hàng hóa có nguồn gốc từ Trung Quốc, nhưng khi kiểm tra thực tế bao bì sản phẩm lại có nhãn hiệu Nhật Bản, Hàn Quốc, Indonesia… Hay số lượng khai báo một đằng nhưng thực tế số lượng hàng hóa NK lại một nẻo, sai chủng loại, mẫu mã…

Thống kê cho thấy, năm 2022, qua công tác trực ban, trực tuyến, Hải quan Lạng Sơn đã thực hiện và xử lý 298 tin báo trên hệ thống quản lý trực ban. Trong đó, đã xử lý 280 tin báo, phát hiện vi phạm 171 tin báo. Tiến hành truy thu số tiền gần 2,3 tỷ đồng, xử lý vi phạm hành chính với số tiền gần 800 triệu đồng nộp NSNN.

Từ đầu năm 2023 đến nay, đơn vị đã phát hiện và xử lý 79 vụ vi phạm, trị giá hàng hóa trên 18 tỷ đồng và 351,5 kg pháo nổ. Con số này giảm 31,89% so với năm 2022 về số vụ nhưng lại tăng 426,37% về trị giá. Hải quan Lạng Sơn đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đạt 78 vụ, số tiền nộp NSNN trên 486 triệu đồng; chuyển cơ quan Công an xử lý 2 vụ việc có tang vật vi phạm là 351,5 kg pháo nổ. Qua công tác trực ban, Hải quan Lạng Sơn đã tạo và xử lý 8 tin báo trên hệ thống Quản lý trực ban, trong đó đã xử lý 4 tin báo, truy thu hơn 100 triệu đồng, xử phạt vi phạm hành chính hơn 20 triệu đồng.

Điển hình, ngày 21/2/2023 qua công tác trực ban nghi vấn DN khai báo sai số lượng, chủng loại, thuế suất, Hải quan Hữu Nghị đã chuyển luồng kiểm tra hàng hóa của Công ty TNHH MTV Xuân Thắng Lợi LS xử phạt DN này 86 triệu đồng, truy thu 43 triệu tiền thuế.

Trước đó, ngày 17/1, Hải quan Hữu Nghị cũng chuyển luồng kiểm tra nghi vấn hàng hóa có dấu hiệu xâm phạm quyền SHTT đối với khai báo NK mặt hàng đồ chơi lắp ghép của Công ty CP Global Logistis Hoàng Bảo. Cuối năm 2022, Hải quan Hữu Nghị cũng chuyển luồng kiểm tra hàng hóa của Công ty TNHH Phát triển thương mại và XNK Order HIP do nghi ngờ không khai báo, khai bảo sai chủng loại số lượng hàng. DN này đã nhiều lần vi phạm về khai sai chủng loại, thuế suất và bị phạt vi phạm hành chính.

Từ các vụ việc phát sinh cho thấy, chính sách tạo thuận lợi trong quá trình khai hải quan đang bị một số DN lợi dụng để thực hiện các hành vi gian lận. Đặc biệt, nổi lên tình trạng gian lận qua hình thức thương mại điện tử, gian lận về nguồn gốc, xuất xứ, về SHTT, sở hữu kiểu dáng công nghiệp đã được bảo hộ nhằm trục lợi…

Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Tân Thanh Phùng Văn Ba: Áp dụng nhiều biện pháp nghiệp vụThời gian qua, Hải quan Tân Thanh đã thực hiện quyết liệt các biện pháp giám sát, kiểm soát chặt phương tiện vận chuyển hàng hóa XNC qua biên giới; rà soát, kiểm tra các địa điểm, nơi tập kết hàng hóa; các kho chứa hàng hóa nhằm triệt phá các điểm tập kết hàng lậu ngay trong khu vực cửa khẩu.

Mặc dù tổ chức kiểm tra, kiểm soát nghiêm ngặt nhưng nhiều đối tượng vẫn cố tình thực hiện các hành vi vi phạm nhằm vận chuyển trái phép hàng hóa vào nội địa dưới nhiều “chiêu thức” khác nhau. Trong đó, lợi dụng việc các container, phương tiện (xe không hàng) được làm thủ tục tái nhập cảnh nhanh để tạo luồng thông quan cho các xe hàng chở hàng tiếp theo, nhiều đối tượng đã cất giấu, găm cắm hàng hóa vào ca bin, hộp đồ, ghế phụ… của phương tiện để trốn tránh sự kiểm soát của lực lượng chức năng.

Thời gian tới, ngoài việc phối hợp với các lực lượng chức năng trên địa bàn, Hải quan Tân Thanh đã và đang tăng cường áp dụng nhiều biện pháp nghiệp vụ; sử dụng tối đa hiệu quả của trang thiết bị chuyên dùng trong quá trình giám sát, kiểm soát hàng hóa XNK, phương tiện XNC ra vào cửa khẩu.

 

Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma Nguyễn Quốc Cường: Đồng bộ biện pháp kiểm soát đấu tranh hiệu quả

Ngoài thủ đoạn như cài cắm hàng lậu, hàng cấm vào phương tiện, hàng hóa NK để trốn tránh sự kiểm soát của các lực lượng chức năng, qua công tác kiểm soát, Hải quan Chi Ma cũng phát hiện có nhiều đối tượng buôn lậu sử dụng phương thức, thủ đoạn, móc ngoặc với các DN hoạt động NK hàng hóa để lợi dụng cơ chế quản lý rủi ro trong thông quan thực hiện kê khai sai mã số, số lượng, nhãn mác so với thực tế nhằm trốn thuế.

2 tháng đầu năm, Hải quan Chi Ma đã phát hiện và xử lý 5 vụ vi phạm hành chính về hải quan, trị giá tang vật trên 5,4 tỷ đồng.

Trước tình hình đó, Hải quan Chi Ma đã xây dựng và triển khai thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp nghiệp vụ kiểm soát nắm tình hình, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng nghi vấn để lên kế hoạch đấu tranh đạt hiệu quả.

 

Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị Hứa Thị Hồng: Nâng cao hiệu quả sử dụng trang thiết bị

Trước thực trạng nhiều DN lợi dụng sự thông thoáng trong quy trình thủ tục khai hải quan điện tử, Hải quan Hữu Nghị đã tăng cường đồng bộ các giải pháp nghiệp vụ kết hợp công tác trực ban, giám sát trực tuyến. Kết quả, năm 2022, đơn vị đã phát hiện và xử lý 912 vụ vi phạm hành chính về hải quan có trị giá trên 15,2 tỷ đồng, đã xử phạt và nộp tiền vào NSNN gần 3,4 tỷ đồng.

Chỉ tính riêng 2 tháng đầu năm 2023, qua công tác kiểm tra, giám sát, Hải quan Hữu Nghị đã phát hiện 87 vụ vi phạm hành chính về hải quan, trị giá tang vật ước tính trên 12,6 tỷ đồng, đã xử phạt với số tiền phạt hơn 420 triệu đồng.

Trong điều kiện hoạt động thông quan hàng hóa đã trở lại bình thường, Hải quan Hữu Nghị xác định, nguy cơ các đối tượng thực hiện buôn lậu, gian lận thương mại sẽ có chiều hướng gia tăng. Để đấu tranh phòng chống, ngăn ngừa hành vi gian lận thương mại, đơn vị đã liên tục áp dụng tổng thể nhiều biện pháp, sử dụng tối đa công cụ hỗ trợ, máy soi container, máy phát hiện ma túy, chó nghiệp vụ… trong quá trình giám sát, kiểm soát hàng hóa XNK, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, đảm bảo theo quy định. Ngoài ra, Hải quan Hữu Nghị cũng sẽ duy trì các ca trực về chống buôn lậu tại các vị trị trọng yếu trên địa bàn, đảm bảo kiểm soát chặt chẽ 24/24.

H.Nụ (ghi)

Nụ Bùi

NGUỒN: HẢI QUAN ONLINE

0913575247 Mr Đức ducnvtk4@gmail.com