HẢI QUAN BÌNH DƯƠNG ĐIỀU TRA DOANH NGHIỆP SAI PHẠM VỀ XUẤT NHẬP KHẨU HẠT ĐIỀU

Công chức Chi cục Kiểm tra sau thông quan, Cục Hải quan Bình Dương kiểm tra cơ sở kinh doanh hạt điều. Ảnh: T.Q.T

Lật tẩy các thủ đoạn gian lận

Mới đây, Cục Hải quan Bình Dương đã chuyển thông tin, dấu hiệu vi phạm hình sự của 2 doanh nghiệp trong hoạt động XNK hạt điều cho cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bình Dương để tiếp tục điều tra theo quy định.

Qua điều tra, xác minh và kiểm tra sau thông quan các doanh nghiệp XNK mặt hàng hạt điều, Chi cục Kiểm tra sau thông quan, Cục Hải quan Bình Dương đã phát hiện Công ty TNHH MTV Sản xuất thương mại XNK L.G.P vi phạm quy định về quản lý nguyên liệu, vật tư, máy móc, thiết bị, sản phẩm gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất dẫn đến hàng hóa thực tế tồn kho thiếu so với chứng từ kế toán, sổ kế toán, hồ sơ hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu. Theo giải trình của doanh nghiệp, nguyên nhân là do đưa hàng đi gia công lại, ký hợp đồng cầm cố nên thiếu hàng hóa thực tế. Tuy nhiên, khi cơ quan Hải quan tiến hành xác minh thì doanh nghiệp này không hề có hoạt động đưa hàng đi gia công lại hay cầm cố.

Bên cạnh đó, trong quá trình thanh, kiểm tra Chi cục Hải quan quản lý hàng XNK ngoài khu công nghiệp cũng đã phát hiện Công ty TNHH MTV Sản xuất thương mại XNK L.G.P và Công ty TNHH P.T.P không đủ điều kiện để được hưởng loại hình miễn thuế (không đáp ứng năng lực về nhà xưởng, máy móc thiết bị để thực hiện loại hình SXXK theo quy định).

Với những vi phạm trên, Cục Hải quan Bình Dương đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính, truy thu thuế Công ty TNHH MTV Sản xuất thương mại XNK L.G.P với số tiền hơn 47 tỷ đồng; Công ty TNHH P.T.P bị cơ quan hải quan ấn định số tiền thuế truy thu 8,8 tỷ đồng. Đồng thời do có các dấu hiệu hình sự, Cục Hải quan Bình Dương chuyển hồ sơ vụ việc của 2 doanh nghiệp này sang cơ quan Công an để tiếp tục điều tra, làm rõ.

Tiềm ẩn nhiều rủi ro

Chi cục trưởng Chi cục Kiểm tra sau thông quan, Cục Hải quan Bình Dương Tống Quốc Thịnh cho biết, bên cạnh việc thực hiện kiểm tra đối với các doanh nghiệp hạt điều do Tổng cục Hải quan giao, Cục Hải quan Bình Dương đã chủ động mở rộng phạm vi kiểm tra các doanh nghiệp XNK mặt hàng điều khác đang hoạt động trên địa bàn tỉnh Dương. Lãnh đạo Cục Hải quan Bình Dương đã chỉ đạo Chi cục Kiểm tra sau thông quan tổ chức rà soát, lên danh sách các doanh nghiệp còn lại có phát sinh hoạt động XNK mặt hàng này tại các Chi cục Hải quan quản lý, đồng thời đưa ra các dấu hiệu cảnh báo để các chi cục triển khai thực hiện công tác thu thập, điều tra, xác minh.

Đơn vị cũng đã thực hiện rà soát các doanh nghiệp hạt điều nhập khẩu từ 4 nước châu Phi: Cote Divoire, Nigeria, Ghana, TanZannia là các quốc gia không thuộc danh sách quốc gia, vùng lãnh thổ được sản xuất xuất khẩu sản phẩm có nguồn gốc thực phẩm vào Việt Nam để có các biện pháp xử lý phù hợp…

Tuy nhiên, từ kết quả kiểm tra thời gian vừa qua có thể nhận thấy, thực tế hoạt động nhập khẩu nguyên liệu hạt điều theo loại hình nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu đã và đang tiềm ẩn rất nhiều vấn đề rủi ro trong công tác quản lý của cơ quan Hải quan. Điển hình, khi mới hoạt động, doanh nghiệp thuê nhà xưởng, máy móc thiết bị cho cơ quan hải quan kiểm tra để đáp ứng điều kiện năng lực sản xuất thực hiện loại hình nhập khẩu miễn thuế, đồng thời tiến hành các hoạt động thuê gia công lại (có thể hoạt động thuê gia công lại là có thật hoặc thỏa thuận ký hợp đồng để hợp thức hóa). Sau đó, có trường hợp doanh nghiệp không có bất kỳ hoạt động sản xuất nào hay gia công lại nào nhưng có thể vẫn thực hiện xuất khẩu tờ khai loại hình E62, cuối năm tài chính vẫn thực hiện báo cáo quyết toán theo quy định.

Song song đó, có trường hợp khi hoạt động kinh doanh gặp khó khăn hay thua lỗ, hoặc cố tình kiếm lợi nhuận phi pháp, doanh nghiệp bán trực tiếp hàng hóa (nguyên liệu nhập khẩu miễn thuế) ngay khi hàng về tới cảng và vận chuyển thẳng đến cơ sở của người mua mà không mở tờ khai chuyển mục đích sử dụng và nộp các khoản thuế theo quy định.

Trường hợp doanh nghiệp thật sự có ký hợp đồng gia công lại thì thỏa thuận đối tác gia công nếu có người mua với giá phát sinh chênh lệch lời thì bán ngay (kể cả nguyên liệu chưa đưa vào sản xuất hay là thành phẩm hoàn chỉnh) sau đó mua hàng của các đối tượng khác trong nước để bù vào lượng hàng thiếu hụt do đã bán, đặc biệt việc mua bán này không xuất hóa đơn, không hạch toán vào sổ sách kế toán nên khi kiểm tra sau thông quan, cơ quan hải quan không phát hiện được các trường hợp này. Vụ việc được phát hiện vừa qua tại Bình Dương là qua công tác điều tra, xác minh.